Jak ciÄ zĹapiÄ
, to znaczy, Ĺźe oszukiwaĹeĹ. Jak nie, to znaczy, Ĺźe posĹuĹźyĹeĹ siÄ odpowiedniÄ
taktykÄ
.
Wspomnienia
dawnych dowiadczeń mogš zmšcić nasz osšd. Wystarczy pomyleć, ile osób negatywnie reaguje na przezwisko ze szkolnego podwórka, choć od tamtej pory bardzo się zmieniły. Jeli koledzy wołali na nas pryszczata", to w centrum uwagi znajdzie się skóra. Tyczka" przejmuje się wagš, a mały" wzrostem. Chyba już wiemy, o co chodzi, prawda? Jeli dawne dowiadczenia nauczyły nas, że jaka częć ciała nie jest doć dobra, to najprawdopodobniej na niej skupimy uwagę, spoglšdajšc w lustro. Najgłębsze przekonania sš jak materiały potrzebne do namalowania portretu - płótno, pędzle, farby. Jeli okażš się dysfunkcjonalne, to wywołajš negatywne myli i sprawiš, że będziemy irracjonalnie interpretować dowiadczenia. Możemy włożyć w nasz autoportret wiele wysiłku, a mimo to nie będziemy w stanie namalować wizerunku, który odda nam sprawiedliwoć. Dlatego tak ważne jest zrozumienie ródła naszych przekonań w przeszłoci, a następnie ich wpływu na wnioski wycišgane z aktualnych wydarzeń. DZIECIŃSTWO Jak większoć zmór dorosłego życia, tak i najgłębsze przekonania zaczynajš się formować już w dzieciństwie. Na poczštku dzieci konstruujš swój wiatopoglšd zupełnie inaczej niż do- 54 LUSTERECZKO. POWIEDZ PRZECIE. roli. Gdy dorastajš, ich przekonania stajš się coraz bardziej złożone - kolejne dowiadczenia dostarczajš im coraz więcej informacji, na podstawie których mogš je formułować. Jeżeli nowe dowiadczenia sš zgodne z istniejšcym głębokim przekonaniem, to dziecko je przyjmuje. Kiedy za napotyka sytuacje doń niepasujšce - modyfikuje przekonanie tak, aby uwzględniało nowe informacje. Jeli pokażemy dziecku zabawkę, to wycišgnie ršczkę i złapie jš. Potem jš oglšdnie i włoży do buzi. Dowiadczenie to wykorzysta, aby wzbogacić lub zmodyfikować istniejšce przekonanie. Ten sam proces dotyczy najgłębszych przekonań o własnym wizerunku. Od momentu narodzin do około drugiego roku życia dzieci zdobywajš wiedzę o wiecie poprzez zmysły i ruch (w przeciwieństwie do przekopywania się przez tomiska encyklopedii). To wtedy po raz pierwszy rozpoznajš, że ich ciało jest bytem odrębnym od mamy, taty czy psa. Na tym etapie dzieci majš wiadomoć swojego ciała, ale nie osšdzajš go ani nie oceniajš. Zaczynajš też dostrzegać, że ich gesty i działania sš naladowane przez rodziców. Osoba dorosła, która nachyla się nad dzieckiem i piewa la la la", nie postradała zmysłów, lecz naladuje dwięki wydawane przez dziecko. To pomaga dziecku zrozumieć relacje społeczne. Gdy tylko dostrzeże, że rodzice naladujš jego ruchy, zacznie tworzyć lepszy obraz siebie. Wczesne pojęcie o tym, jak widzš nas rodzice, jest nieodłšcznym elementem rodzšcego się obrazu siebie. Wyobramy sobie, że dziecko jest głodne i zaczyna płakać. Jeżeli rodzice natychmiast reagujš z troskš, dajš mu poczucie bezpieczeństwa i przynależnoci, to dziecko wyronie w przekonaniu, że zasadniczo wiat jest bezpieczny, ludzie sš dobrzy, a ono zasługuje na miłoć, opiekę i dobroć. Jeli natomiast rodzice konsekwentnie ignorujš płacz dziecka, nie naladujš jego smutku bšd nie reagujš właciwie, to dziecko uczy się, że wiat nie jest JAK MALUJEMY SWÓJ PORTRET 55 bezpieczny, ludzie rzadko spełniš nasze potrzeby, a ono samo jest niegodne miłoci i opieki. Wizerunek w oczach rodziców jest zatem niezwykle istotny. W tym samym okresie dzieci zaczynajš fascynować się lustrami, gdy tylko pojmš ich działanie. Jednak niektóre - nawet czternastomiesięczne - ich unikajš. Choć trudno w to uwierzyć, w okresie od czternastego do dwudziestego czwartego miesišca życia dzieci mogš wykazywać pierwotny strach przed lustrem. Do tego momentu matka odgrywała rolę lustra" dla dziecka, reagujšc na każdy jego ruch. Teraz dziecko zaczyna pojmować, że istnieje jako byt odrębny od matki, a lustro nie jest jego mamš. Wstyd i zażenowanie nierzadko wišżš się z genitaliami. W tym okresie rozwoju dzieci badajš swoje ciała i o ile depozyt w nocniczku jest chwalony, o tyle bawienie się intymnš częciš ciała przy stole rzadko kiedy spotyka się z podobnym entuzjazmem. Dzieci zaczynajš rozumieć, że dowiadczenia i eksperymentowanie z genitaliami wywołujš niezadowolenie, przynajmniej w niektórych sytuacjach. Między innymi dlatego mogš się wstydzić konfrontacji z lustrem, gdy sš nagie. Poznajš smak negatywnych emocji wobec własnego ciała (ale bšdmy szczerzy - cóż one mogš wiedzieć!). Przeżycia z dzieciństwa sš integralnš częciš aktualnego oglšdu siebie. Przekonamy się o ich wpływie, gdy przywołamy jakie wczesne wspomnienie
|
WÄ
tki
|