„celem jest forma, nowa niemiecka rzeczywistość" otwierająca się jako możliwość dla„całego narodu"...

Wreszcie w 1941 roku pojawiła się w Nowym Jorku głośna książka
Hermanna Rauschinga Konserwatywna rewolucja, który wcześniej już, w Rewolucji nihilzmu, poddał krytyce, wychodząc od tradycyjnych przekonań konserwatywnych, głównych eksponentów ruchu (spośród „młodokonserwatystów" - Arthura Moellera
van den Brucka, Edgara Juliusa Junga, Karla Haushofera; spośród nie związanych
z żadnym jego odłamem, a najwybitniejszych - Oswalda Spenglera, Carla Schmitta
i Ernsta Jüngera), za ich duchowe czy faktyczne bratanie się z hitlerowskim nihilizmem (Rauschnig, 1996, passim). Trzeba przy tym przypomnieć, że Spengler odciął się stanowczo od hitlerowskiej, plebejskiej „dyktatury od dołu", a Jünger ostatecznie
Wstęp 41
z nazizmem zerwał. W istocie jednak niemiecka Konservative Revolution lat 1918-1932
była zjawiskiem niezbornym, obejmującym wiele różnych indywidualnych postaw
i osobnych formacji. Obok „młodokonserwatystów" trzeba tutaj przede wszystkim
wyróżnić, bliskich Jüngerowi, „narodowych rewolucjonistów" i przedstawicieli tzw.
żołnierskiego nacjonalizmu (najwybitniejszą postacią z tego kręgu był pisarz i terrorysta, uczestnik zamachu na ministra Walthera Rathenaua, Ernst von Salomon). Duchowymi
patronami Rewolucji Konserwatywnej byli m.in. de Maistre, de Bonald, Bachofen,
Wagner, Paul de Lagarde, Stephan George, Maurice Barrés, Georges Sorel, Vilfredo
Pareto, Thorstein Veblen, Gaetano Mosca, Bierdiajew, a przede wszystkim Nietzsche,
jakkolwiek nie dla wszystkich i nie we wszystkim (np. Moeller van den Brück odrzucał, tak istotną dla Evoli i Guénona, nietzscheańską wizję Wielkiego Powrotu i związaną
z tym pozytywnÄ… waloryzacjÄ™ czasu cyklicznego, kolistego). Zob. Rauschnig, 1996;
Gabiś, 1997. Oprócz wymienionych tu postaci ważnymi eksponentami ruchu byh
również Othmar Spann (bliski Evoli socjolog, który demokracji zarzucał atomizację
i mechanizację społeczeństwa), Friedrich Georg Jünger (młodszy brat Ernsta, brutalny
krytyk demokracji), Heinrich von Gleichen (apologeta elitaryzmu), Ernst Niekisch.
58 Hermetyczny Zakon ZÅ‚otej Jutrzenki (Golden Dawn), brytyjska organizacja
okultystyczna z przełomu wieków, która przeżyła - m.in. z powodu awanturniczych
działań Crowleya (mającego później kontakty m.in. z nazistowskim Instytutem Niemieckiego Dziedzictwa, Deutsches Ahnenerbe) - głęboki kryzys na początku stulecia i ostatecznie rozpadła się; mimo to jej wpływ na późniejsze losy okultyzmu był ogromny, jakkolwiek mniejszy od wpływów Towarzystwa Teozoficznego. Przywódcą i twórcą rytu
organizacji był różokrzyżowiec Samuel Liddell MacGregor Mathers (1854-1918), który
powołał także jej wewnętrzny krąg - Zakon Rubinowej Róży i Złotego Krzyża. Na ten
temat zob. m.in. przyp. następny i uwagi Evoli z jego ostatniego, opublikowanego
w ponad dziesięć lat po śmierci, wywiadu: Inicjacja w nowoczesnym świecie.
59 Więzi pomiędzy rozmaitymi mistycyzmami czy okultyzmami i, w ogólności,
ezoteryzmem a nazizmem i faszyzmem, pomimo istnienia szeregu studiów na ten temat,
nie zostały jeszcze dokładniej zbadane. Dla narodzin i rozwoju obu totalizmów były one jednak bardzo istotne. W obrębie owych tajemnych powiązań da się więc m.in. z pewnych względów umieścić afiliację do nazizmu i faszyzmu takich postaci, ważnych również dla kształtowania się światopoglądu evolianskiego, jak Heidegger, Cenne, Jünger, Pound czy nawet Jung (chodzi zarówno o jego poparcie dla jednego z „mistycznych" zwolenników Hitlera, jak i o kuriozalne wypowiedzi na temat zróżnicowania nieświadomości zbiorowej Niemców i Żydów). Na przeciwległym biegunie usytuował się natomiast twórca antropozofii, Rudolf Steiner, który już w 1921 roku obłożył klątwą początkującego
demagoga - Adolfa Hitlera. Z istotnych dla evolianizmu ezoterycznych tradycji prenazistowskich i nazistowskich można wymienić wiele (i przywołania te będą miały sens nawet wtedy, gdy okażą się one zbieżnościami przypadkowymi). Najpierw zatem będzie
chodziło tutaj o szeroki w wilhelmińskich Niemczech i habsburskich Austro-Węgrzech
pangermański ruch na rzecz „naprawy życia" (Lebensreform), obejmujący dziesiątki ezoterycznych „bractw", „zakonów", „lóż", stowarzyszeń. Odwoływał się on - deformując ich sens - do rozmaitych, rozległych tradycji: do kabalistów, templariuszy, różokrzyżowców, womomularzy, średniowiecznych heretyków (katarów, Braci Wolnego
Ducha itp.), a jego ważnym wyrazem stała się m.in. rozpoczęta przez Georga von
Schónerera w 1898 roku akcja Los von Rom („zerwania z Rzymem"). Ostatecznie jej
42 Mity tradycjonalizmu integralnego
zwolennicy okazali się wyznawcami wotanizmu oraz magii runicznej. W takiej atmosferze pojawiła się ezoteryczna, pangermańska mitologia polityczna Guido von Usta, twórcy osobliwego „deizmu pogańskiego", pisarza i mistyka, który wzywał do odbudowy kultu Wotana i państwa aryjskich przodków, rzekomo rządzonego przez królów-kapłanów, królów-magów: miało się to dokonać poprzez „oczyszczenie rasy
i krwi". Wcielaniem w życie tych idei zajęło się powołane w 1908 roku w Wiedniu
Towarzystwo Lista, a zwłaszcza zakonspirowany w jego wnętrzu Najwyższy Zakon
Armanów (HAO, Hoher Armaner-Orden). Pomysły Lista zostały niebawem podjęte
przez specjalistę od mistyczno-ezoterycznej koncepcji podziału ras, teozofa, twórcę
i „wielkiego mistrza" Zakonu Neotemplariuszy - Jörga Lanza von Liebenfelsa, a także przez podającego się za różokrzyżowca, rzekomo wtajemniczonego przez sufickie
bractwo Bekaszti - Rudolfa von Schottendorffa. Ten ostatni kierował m.in. monachijskim - antysemickim i antychrześcijańskim - Towarzystwem Thule, które inicjowało Adolfa Hitlera, Hansa Franka, Rudolfa Hessa, Alfreda Rosenberga etc. Należy dodać, że w okresie międzywojennym zdominowało ono cały ruch pangermański: samo
zresztą stanowiło krąg wewnętrzny założonego w 1912 roku przez okuhystów Theodora Fritscha i Hermanna Pohla guari-masońskiego i neotemplariuszowskiego Zakonu Germanów, będącego z kolei wewnętrznym kręgiem nacjonalistycznego Związku
Młota. Zarazem Pohl założył w 1916 roku inną organizację, łączącą „tradycję
runiczną" z heterodoksyjnym chrześcijaństwem, które powoływało äc na legendę św.
Graala i związane z nim akty inicjacji. Tak m.in. dokonało się przejście ku ezoteryz-