Jak cię złapią, to znaczy, że oszukiwałeś. Jak nie, to znaczy, że posłużyłeś się odpowiednią taktyką.
Ponadto do takich okoliczności zalicza się również patologię ciąży, wcześniej szy pobyt w szpitalu psychiatrycznym, psychiatryczne leczenie ambulatoryjne, zaburzenia snu i pamięci, kwalifikację prawną czynu i inne (Paprzycki, 1996, s. 111; Parszewski, 1987, s. 66). Decyzja czy w danym przypadku istnieją uzasadnione wątpliwości należy do organu procesowego. Organ ten, opierając się na swoim doświadczeniu życiowym i zawodowym, wydaje postanowienie o dopuszczeniu dowodu z biegłych psychiatrów po dokładnym zbadaniu materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności informacji dotyczących (Gajewska, 1979, s. 34; Hołyst, 1972, s. 73): - dokładnego przebiegu życia oskarżonego (podejrzanego) i jego najbliższej rodziny - dane osobopoznawcze, - motywacji i okoliczności czynu oraz sposobu jego popełnienia, - sposobu zachowania oskarżonego (podejrzanego) w toku postępowania, ze szczególnym uwzględnieniem pierwszych przesłuchań. Dopuszczenie dowodu z opinii biegłych psychiatrów o stanie zdrowia psychi- cznego oskarżonego jest równoznaczne z istnieniem uzasadnionych wątpliwości co do jego poczytalności i automatycznie pociąga za sobą obligatoryjną obronę (art. 79§1 pkt 3 i art. 81 kpk)44. Obowiązek ustanowienia obrońcy istnieje nawet wówczas, gdy sąd pomimo zarządzenia badań psychiatrycznych, nie poddał im oskarżonego (Stefański, 1996, s. 127). Udział obrońcy jest konieczny, aż do prawomocnego zakończenia postępowania, nawet jeżeli w toku postępowania biegli lekarze psychiatrzy stwierdzą, że poczytalność oskarżonego nie budzi żadnych wątpliwości (art. 79 §4 kpk). Takie stanowisko ustawodawcy ma dwie 11 w. SN z 14 III 1974, II KR 239/73, OSNKW 1974, nr 7-8, poz. 144 » p. SN z8 II 1985, IV KZ 21/85, OSNKW 1985, nr 9-10, poz. 79 40 w. SN z 5 m 1980, V KRN 34/80, OSNPG 1981, nr 1, poz. 13 41 w. SN z 23 DC 1981,1 KR 258/81, OSNPG 1982, nr 3, poz. 38 41 w. SN z 20 VI 1986, III KR 154/86, OSNPG 1987, nr 4, poz. 50 u w. SN z 19 VI 1987,197/87, OSNKW 1987, nr 11 -12, poz. 109 44 u. składu 7 sędziów SN z 16 VI 1977, VII KZP 11/77, OSNKW 1977, nr 7-8, poz. 68 Rozdział II - Problematyka praw osób .. 53 zasadnicze przyczyny. Po pierwsze, aż do chwili prawomocnego zakończenia postępowania orzeczenie biegłych może ulec zmianie w trybie instancyjnym (op. cit., s. 128), a po drugie istnieją zaburzenia zdrowia psychicznego, które nie pociągają za sobą ani zniesienia, ani też ograniczenia poczytalności (Gajewska, 1979, s. 32; Parszewski, 1987, s. 66), a pomimo to, jak każdy defekt psychiczny, mogą w większym lub mniejszym stopniu utrudnić obronę. Jeżeli chodzi o kwalifikacje biegłych, powoływanych w celu wydania opinii psychiatrycznej, to wydaje się, że dobrym psychiatrą sądowym może być wy- łącznie dobry psychiatra kliniczny. Należy jednak zauważyć, że nawet najlepszy klinicysta może nie sprawdzić się jako biegły. Wynika to przede wszystkim z różnicy pomiędzy celami j akie przyświecają tym dwóm dziedzinom. W psychiatrii klinicznej najważniejsze jest ustalenie charakteru i przyczyny choroby psychicznej oraz zastosowanie odpowiedniego leczenia. W psychiatrii sądowej podstawowym celem jest odtworzenie i ocena stanu psychicznego badanego w przeszłości, w chwili popełnienia przestępstwa (Kaczanowski, 1972; Szymusik, 1983, s. 306; Gajewska-Kraczkowska, 1983, s. 175 in.). Dlatego też, wydaje się szczególnie ważne, aby na biegłych psychiatrów powoływać lekarzy o możliwie długim stażu pracy, takich którzy posiadająnie tylko wymaganą wiedzę teoretyczną, ale również niezbędne w opiniowaniu sądowo-psychiatrycznym doświadczenie zawodowe i życiowe. W tym właśnie kierunku zmierza współczesna praktyka. Jeszcze do niedawna uważano, iż termin lekarz-psychiatra obejmuje: lekarzy zatrudnionych w zakładzie psychiatrycznym, nieposiadających specjalizacji, lekarzy z pierwszym stopniem specjalizacji w zakresie psychiatrii, leka- rzy-psychiatrów, - lekarzy z drugim stopniem specjalizacji - lekarzy specjalistów psychiatrów (Hanausek, Szymusik, 1975, s. 494). Aktualnie uważa się, że uprawnienia do wydawania opinii sądowo-psychiatry-
|
WÄ…tki
|