Jak cię złapią, to znaczy, że oszukiwałeś. Jak nie, to znaczy, że posłużyłeś się odpowiednią taktyką.
W ra-
mach kompetencji konkurencyjnych państwa członkowskie zachowują więc swoją pierwotną kompetencję stanowienia prawa (nie jest to bowiem kompetencja wyłączna Wspólnot), ale nie mogą już z tej kompetencji korzystać, skoro tylko Wspólnota ustanowi swoją regulację prawną w danej dziedzinie. W takich sy- tuacjach mówi się o doktrynie „zajętego pola" lub „zastrzeżonego pola" (occu- pied fieid). „Zajętym polem" jest, oczywiście, regulacja wspólnotowa. „Zajęte pole" wyklucza również możliwość zawierania przez państwa człon- kowskie umów międzynarodowych w danej dziedzinie50. Do sfery kompe- tencji konkurencyjnych zalicza się przede wszystkim politykę rolną. 49 M. Schweitzer, W. Hummer, op. cit., s. 100. 50 Sprawa 22/70 (AETR), Orzecznictwo, zwłaszcza, s. 73. 97 Obecnie znaczenie kompetencji konkurencyjnych Wspólnoty ulegnie nie- wątpliwie poważnemu pomniejszeniu wskutek wprowadzenia zasady sub- sydiarności, o czym mowa niżej. Kompetencje równoległe (paralelne) Wspólnot występują wtedy, gdy w odniesieniu do pewnych dziedzin zarówno Wspólnoty, jak i państwa człon- kowskie mogą stanowić przepisy prawne. Innymi słowy, ustanowienie wspól- notowych przepisów prawnych nie stanowi przeszkody dla dalszego stano- wienia takich przepisów przez państwa członkowskie. W sferze kompetencji równoległych mogą oczywiście występować kon- flikty między uregulowaniami wspólnotowymi a uregulowaniami państw człon- kowskich. Konflikty takie rozwiązywane muszą być zgodnie z zasadą pierw- szeństwa prawa wspólnotowego51. Do dziedziny kompetencji równoległych zalicza się prawo konkurencji (zwłaszcza prawo antykartelowe), politykę w zakresie badań naukowych i technologii oraz politykę regionalną. Wspólnoty będą musiały uwzględniać zasadę subsydiarności również w zakresie korzystania z kompetencji równoległych. V. Zasada sulisydiarności Zasada subsydiarności została po raz pierwszy wprowadzona do Traktatu WE przez Jednolity Akt Europejski jako zasada szczególna, dotycząca działań Wspólnoty w zakresie ochrony środowiska naturalnego. Artykuł 130r pkt (4) postanawiał, iż Wspólnota podejmie działania w dziedzinie ochrony środowiska w takim zakresie, w jakim wymienione w pkt (1) cele mogą być lepiej osią- gnięte na płaszczyźnie wspólnotowej niż przez poszczególne państwa człon- kowskie samodzielnie. Na mocy Traktatu z Maastricht zasada subsydiarności została wprowa- dzona do Traktatu WE jako ogólna zasada prawa wspólnotowego, w nastę- pującym brzmieniu (art. 3b, obecnie art. 5): „Wspólnota działa w ramach uprawnień przyznanych jej niniejszym Trak- tatem i celów w nim wyznaczonych. W zakresie, który nie podlega jej wyłącznej kompetencji, Wspólnota po- dejmuje działania zgodnie z zasadą subsydiarności tylko wówczas i tylko w takim zakresie, w jakim cele rozważanych działań nie mogą być wystar- czająco zrealizowane przez państwa członkowskie, natomiast ze względu 51 Sprawa 14/68, Orzecznictwo, s. 160-161. 98 na zakres lub skutki rozważanych działań - mogą być lepiej zrealizowane przez Wspólnotę. Żadne działanie Wspólnoty nie wykroczy poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia celów określonych w niniejszym Traktacie". W cytowanych postanowieniach, samej zasady subsydiarności dotyczy - ściśle rzecz biorąc - tylko ustęp drugi. Ustęp pierwszy wyraża w istocie zasadę ograniczonych uprawnień, a ustęp trzeci odzwierciedla właściwie za- sadę proporcjonalności podejmowanych środków względem określonych celów. Zgodnie z zasadą subsydiarności podejmowanie działania - a więc sta- nowienie prawa - powinno mieć miejsce na możliwie najniższym szczeblu. Jeżeli więc cele Wspólnoty mogą być zrealizowane poprzez stanowienie prawa na szczeblu państw, to wówczas Wspólnota powinna powstrzymać się od stanowienia prawa. Jeżeli zaś określony przepis kompetencyjny ze- zwala na wybór między dyrektywą a rozporządzeniem, to z zasady subsy- diarności wynika nakaz wyboru dyrektywy. Zasada subsydiarności będzie miała niewątpliwie wpływ na korzystanie przez organy Wspólnoty z jej kompetencji konkurencyjnych w zakresie sta- nowienia prawa wtórnego. Wspólnota nie powinna „zajmować pola" i elimi- nować możliwości stanowienia prawa w danej dziedzinie przez państwa członkowskie, jeżeli określone cele Wspólnoty mogą być zrealizowane przez stanowienie krajowych aktów normatywnych. W sferze kompetencji równoległych prawodawstwo Wspólnoty nie elimi- nuje możliwości stanowienia prawa przez państwa członkowskie, jednak z zasady subsydiarności wynika zbędność równoległej wspólnotowej regu- lacji prawnej. Zasada subsydiarności nie dotyczy sfery kompetencji wyłącznych Wspól- noty; tej sfery zasada subsydiarności nie narusza. Zasada subsydiarności nie działa wstecz, lecz określa zakres prawo- dawstwa wspólnotowego na przyszłość. Trzeba zatem przyjąć, że nie likwiduje ona pola już zajętego przez prawodawstwo wspólnotowe w sferze kompetencji konkurencyjnych, ani też nie anuluje prawodawstwa wspólno- towego w sferze kompetencji równoległych. W literaturze prawa wspólnoto-
|
WÄ…tki
|