Jak cię złapią, to znaczy, że oszukiwałeś. Jak nie, to znaczy, że posłużyłeś się odpowiednią taktyką.
. ' , . ° artystyczny
o **^- *.. powściągliwy ' schematy pełnią też wiele bardziej szczegóło Zgodnych 4,42 2,08 drobiazgowy ^'"---^ prozny o rzetelny wych funkcji: służą do identyfikowania naponudny Neutralnych 1,83 1,33 nieuczciwy tykanych obiektów i zdarzeń, ukierunkowują bez wyobraźni Test wiadomości 8,75 6,66 mało znaczący uwagę oraz proces poszukiwania i selekcjon a d w r a ż | i w y = ^ ^ uczciwy powierzchownyo o impulsywny skromny nowania informacji, decydują o rozumieniu Według: Macrae, Milne i Bodenhausen (1994, s. 40), za zgodą wydawcy; copy- chwiejny / right American Psychological Association. 0 tolerancyjny**"5'*^*^ marnotrawca ůległy sentymentalny otrzymanej informacji, wyciąganiu z niej nieodpowiedzialny niezręczny/ o nalwr>y o 7 ™ V DOBRY nieinteligentny SPOŁECZNIE 0 lekljofiiyślny z humorem szczęśliwy głupio o miły opopulamy ZŁY o RAMKA 42.1 "towarzyski INTELEKTUALNIE o ciepły Schematy nie tylko ułatwiają przetwarzanie związanych z nimi danych, ale umożliwiają także „zaoszczędzenie" operacyjnych zasobów umysłu i lepsze wykonanie innych, rów Struktura ukrytej teorii osobowości, ujawniona za pomocq skalowania nolegle rozwiązywanych zadań poznawczych. Dowodzi tego eksperyment, którego wielowymiarowego dużej puli spostrzeżeń interpersonalnych uczestnicy wykonywali równocześnie dwa zadania: wyrabiali sobie opinie na temat czterech różnych osób oraz wysłuchiwali wykładu o Indonezji (kraju, o którym zapewne nie Według: Rosenberg, Nelson i Vivekanathan (1968, s. 289), za zgodą wydawcy; copyright American Psychological Association. wiele przedtem wiedzieli). Informacje o osobach spostrzeganych wyświetlane były na ekranie komputera w postaci przymiotników opisujących ich cechy, na przykład „Marek t M K B H RYCINA 42-1 I - twórczy", „Piotr - agresywny". Połowa cech pasowała zawsze do pewnego stereotypu (na przykład artysty, jak „twórczy" czy „niekonwencjonalny", albo skinheada, jak „niebezpieczny" czy „agresywny"), natomiast druga połowa cech nie wiązała się z jakimś na wnioskowanie o innych cechach w kontekcechami kontekstowymi (tymi, które z nią szczególnym typem człowieka (takim jak „bierny" „skromny" i „optymista"). Ponadto ście Aschowskiej sekwencji „inteligentny - współwystępują) i cechami wnioskowanymi manipulowano aktywizacją stereotypu: niektórym spośród badanych mówiono wprost, zręczny - pracowity - stanowczy - praktyczna jej podstawie. jakiego rodzaju człowiekiem jest każda z osób spostrzeganych (informowano, że Marek ny - ostrożny". Mianowicie była to jedyna cejest artystą, Piotr skinheadem itd.), innym zaś nie podawano takiej informacji. Po zakońcha świadcząca o dobrym lub złym funkcjoczeniu eksperymentu badani zostali poproszeni o przypomnienie sobie cech kolejnych nowaniu społecznym w kontekście pozo 42.1.2 osób spostrzeganych, a także o wypełnienie testu wiadomości na temat Indonezji. stałych cech, dotyczących jedynie sprawno Jak ilustruje tabela 42.1, posługiwanie się stereotypem w spostrzeganiu innych osób ści w działaniu. Późniejsze badania wykazały, Wpływ schematów ułatwiało przypominanie stereotypowych informacji dotyczących tych osób (choć nie że pojedyncza cecha świadcząca o funkcjonona przetwarzanie informacji wpływało na pamięć cech neutralnych w odniesieniu do stereotypu). Co więcej, ci bawaniu społecznym w kontekście cech, które dani, którzy posługiwali się stereotypami, zapamiętywali także istotnie więcej informamają treść „sprawnościową", stanowi silniej Najważniejszą funkcją schematów jest ułacji z równolegle wysłuchiwanego wykładu na temat Indonezji. Aktywizacja stereotypów szą podstawę do wnioskowania o dalszych twianie przetwarzania dochodzących do nas powodowała zatem uproszczenie procesu wyrabiania sobie opinii o osobach spostrzecechach funkcjonowania społecznego niż z zewnątrz danych o obiektach czy zdarzeganych - zamiast pamiętać wszystkie kolejne cechy na przykład opisywanego im Marsprawnościowego, a odwrotnie dzieje się niach stanowiących egzemplarze owych ka, badani zapamiętywali głównie to, że jest on artystą. Ułatwiało to późniejsze przypow wypadku pojedynczej cechy sprawnościoschematów. Jeżeli nowo poznany Jan zostanie minanie sobie jego typowych dla artysty cech, a cały proces formułowania opinii na wej w kontekście cech dotyczących funkcjozidentyfikowany jako, powiedzmy, bokser, to temat spostrzeganych osób ulegał uproszczeniu, dzięki czemu pochłaniał mniej operanowania społecznego. Centralność cechy nie łatwiej zauważymy nawet subtelne właściwocyjnych zasobów umysłu (pamięci roboczej). W konsekwencji badani mogli więcej zajest więc jej stałą właściwością, lecz wynika ści typowe dla bokserów (na przykład lekkie sobów umysłowych poświęcić na słuchanie wykładu i lepiej zapamiętać jego treść. z relacji znaczeniowych między daną cechą, zaburzenia mowy - następstwo wstrząsów 36
|
Wątki
|