Chr

została zburzona w 1184 r. przed Chr. Tę datę w zaokrągleniu do
1200 r. przyjmuje się dzisiaj jako zgodną z prawdą historyczną.
ongiś masakrę panów, kazał ukrzyżować wszystkich, którzy ocaleli z bitwy18. Jedynie ród Stratona pozostawił nietknięty i w ręce jego
potomków złożył na nowo władzę. Miasto oddał wolnym i nie spla-
mionym mieszkańcom wyspy, aby po radykalnej zagładzie niewol-
niczego plemienia wyrosło w nim nowe pokolenie.
4. W ten więc sposób miasto Tyryjczyków założone na nowo19
z woli Aleksandra szybko doszło do potęgi dzięki oszczędnemu
i pracowitemu trybowi życia. Jeszcze przed klęską panów wielu
bogatych mieszkańców wysłało do Afryki młodych ludzi, którzy za-
łożyli tam Utykę20. W tym czasie zmarł w Tyrze król Mutto, po-
zostawiwszy jako swych spadkobierców syna Pygmaliona i córkę
Elissę21, niezwykłej urody dziewczynę. Lud oddał tron Pygmaliono-
wi, mimo jego młodego wieku. Ehssa zaś wyszła za mąż za Acher-
basa22, wuja ze strony matki, kapłana Herkulesa, który był drugą
osobą po królu. Miał on ukryte wielkie skarby, z obawy zaś przed
królem nie przechowywał złota w budynku, lecz w ziemi. Chociaż
ludzie nie mieli co do tego pewności, jednak tak głosiła fama. Pod
jej wpływem Pygmalion, niepomny ludzkich praw, zgładził swego
wuja i szwagra zarazem, nie oglądając się zgoła na rodzinne więzy.
Elissa przez długi czas z powodu tego morderstwa ze wstrętem od-
wracała się od brata. W końcu ukryła przed nim swą nienawiść,
rozchmurzyła zagniewane oblicze i starała się po kryjomu przygo-
tować ucieczkę. Jako wspólników przybrała sobie niektórych zna-
komitych obywateli, którzy według niej pałali do króla taką samą
nienawiścią i tak samo pragnęli zbiec. Następnie przygotowała
podstęp: upozorowała, że chce udać się do brata23, aby dom męża,
o którym pragnie zapomnieć, nie odnawiał w niej bolesnego obrazu
i aby gorzkie wspomnienie już nigdy nie stawało jej przed oczyma.
Pygmalion chętnie wysłuchał słów siostry. Miał bowiem nadzieję,
że razem z nią przywędruje też do niego złoto Acherbasa. Elissa
z nastaniem zmierzchu kazała załadować na okręty cały swój do-
bytek i wsiąść na nie służącym, których król przysłał jej do po-
mocy w przeprowadzce. Wyruszyła następnie na pełne morze i zmu-
siła służbę, by wrzuciła do wody ciężkie skrzynie zawierające w
sobie piasek miast złota. Wtedy sama uderzyła w płacz i żałosnym
głosem przywoływała Acherbasa; prosiła go, aby zechciał łaskawie
18 Tyr kapitulował po siedmiomiesiącznym oblężeniu.w 332 r. przed Chr.
19 Nowy Tyr zbudowano na pobliskiej wyspie, którą Aleksander Mace-
doński kazał połączyć groblą ze Starym Tyrem.
20 Utyka, miasto w północnej Afryce, niedaleko od Kartaginy.
21 Elissa inaczej Dydona.
22 Znany jest też pod imieniem: Sichaeus i Sicharbas.
23 Elissa albo Dydona mieszkała w Starym Tyrze, Pygmalion zaś w No-
wym.
przyjąć skarby, które pozostawił na ziemi, i uznał teraz jako ofiarę pogrzebową to, co przedtem było przyczyną jego śmierci. Z kolei
zwróciła się do pomocników i powiedziała, że wprawdzie grozi jej
śmierć, od dawna zresztą upragniona, jednak na nich czekają okrut-
ne męki i straszliwe konanie, ponieważ chciwego tyrana pozbawili
bogactw, dla których on popełnił odrażające mordestwo. W ten
sposób nabawiła ich wszystkich strachu i pozyskała jako towarzyszy
ucieczki. Przyłączyła się także do niej rzesza senatorów, uprzednio
już na tę noc przygotowana. Tak oto zabrawszy ze sobą przed-
mioty poświęcone Herkulesowi, którego kapłanem był Acherbas,
udali się na poszukiwanie domostw poza granicami kraju.
5. Miejscem, do którego najpierw przybyli, była wyspa Cypr24.
Tam z boskiego natchnienia jako wspólnik i towarzysz podróży
przyłączył się do Elissy kapłan Jowisza25 wraz z żoną i dziećmi
oraz zawarł z nią porozumienie, że on i jego potomkowie będą spra-
wować na wieki godność kapłańską. Umowę tę przyjęto jako wy-
raźny znak bogów. Wśród Cypryjczyków panował zwyczaj, że młode
dziewczęta przed ślubem posyłano w określone dni na brzeg morski,
aby tam zbierały pieniądze na swój posag, ofiarowując bogini Wenus