nego jest związana z darem łaski, zaś dar Ducha Świętego, którego otrzymaliśmy, jest już „zadatkiem na- szego dziedzictwa” ( Ef 1, 14)...

24. Odsłania się w ten sposób autentyczna i pierwotna postać przykazania miłości, a także doskonałości, ku
której ono zmierza: chodzi o możliwość, którą otwiera człowiekowi jedynie łaska, dar Boga, Jego miłość. Z
11

drugiej strony, to właśnie świadomość otrzymania daru, posiadania w Jezusie Chrystusie miłości Bożej,
rodzi i ustawicznie podtrzymuje świadomą odpowiedź miłości ku Bogu i ku braciom, o której z naciskiem
przypomina apostoł Jan w swoim Pierwszym Liście: „Umiłowani, miłujmy się wzajemnie, ponieważ miłość
jest z Boga, a każdy kto miłuje, narodził się z Boga i zna Boga. Kto nie miłuje, nie zna Boga, bo Bóg jest
miłością. (...) Umiłowani, jeśli Bóg tak nas umiłował, to i my winniśmy się wzajemnie miłować. (...) My
miłujemy [Boga], ponieważ Bóg sam pierwszy nas umiłował” ( 1 J 4, 7-8. 11. 19).
Ten nierozerwalny związek między łaską Boga a wolnością człowieka, między darem i zadaniem, św. Au-
gustyn wyraził w prostych i głębokich słowach modlitwy: „Da quod iubes et iube quod vi s” (daj to, czego żądasz, i żądaj, czego chcesz)31.
Dar nie umniejsza, lecz wzmacnia moralne wymaganie miłości: „Przykazanie zaś jego jest takie: abyśmy
wierzyli w imię Jego Syna, Jezusa Chrystusa, i miłowali się wzajemnie tak, jak nam nakazał” ( 1 J 3, 23).
Można „trwać” w miłości, jeśli tylko zachowuje się przykazania, jak naucza Jezus: „Jeśli będziecie zacho-
wywać moje przykazania, będziecie trwać w miłości mojej, tak jak Ja zachowałem przykazania Ojca mego i
trwam w Jego miłości” ( J 15, 10).
Ujmując istotę orędzia moralnego Jezusa i przepowiadania Apostołów oraz streszczając trafnie wielką tra-
dycję Ojców Wschodnich i Zachodnich, a zwłaszcza św. Augustyna32, św. Tomasz pisze, że Nowe Prawo to
łaska Ducha Świętego udzielona poprzez wiarę w Chrystusa33. Zewnętrzne nakazy, o których mówi także
Ewangelia, usposabiają do przyjęcia tej łaski lub sprawiają, że w życiu człowieka dojrzewają jej owoce.
Nowe Prawo nie ogranicza się bowiem do określenia tego, co należy czynić, ale udziela także mocy, by
„spełniać wymagania prawdy” (por. J 3, 21). Również św. Jan Chryzostom powiedział, że Nowe Prawo
zostało ogłoszone właśnie w chwili, gdy Duch Święty zstąpił z nieba w dniu Pięćdziesiątnicy i że Apostoło-
wie „nie zeszli z góry, niosąc - jak Mojżesz - w dłoniach kamienne tablice, ale szli niosąc Ducha Świętego w
sercach (...) stawszy się dzięki łasce żywym prawem, żyjącą księgą” 34.
„A oto ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata” ( Mt 28, 20)
25. Rozmowa Jezusa z bogatym młodzieńcem toczy się w pewnym sensie w każdej epoce dziejów, także
dzisiaj. Pytanie: „Nauczycielu, co dobrego mam czynić, aby otrzymać życie wieczne?” Rodzi się w sercu
każdego człowieka i tylko Jezus potrafi zawsze udzielić na nie pełnej i ostatecznej odpowiedzi. Nauczyciel,
który naucza Bożych przykazań, wzywa do pójścia za sobą i udziela łaski na nowe życie, jest zawsze obecny
i działa wśród nas, zgodnie z obietnicą: „A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia
świata” ( Mt 28, 20). Stała obecność Chrystusa przy człowieku każdej epoki urzeczywistnia się w jego ciele,
którym jest Kościół. Dlatego Chrystus obiecał swoim uczniom Ducha Świętego, który miał im „przypo-
mnieć” i wyjaśnić Jego przykazania (por. J 14, 26), i stać się źródłem nowego życia w świecie (por. J 3, 5-8;
Rz 8, 1-13).
Reguły moralne, które Bóg nadał w Starym Przymierzu i które w Nowym i Wiecznym Przymierzu osiągnęły
doskonałość w osobie Wcielonego Syna Bożego, muszą być wiernie strzeżone i nieustannie wypełniane w
różnych kulturach powstających w ciągu dziejów. Zadanie ich interpretacji Jezus powierzył Apostołom i ich
następcom, zapewniając im specjalną pomoc Ducha prawdy: „Kto was słucha, Mnie słucha” ( Łk 10, 16).
Dzięki światłu i mocy tego Ducha Apostołowie mogli wypełnić misję głoszenia Ewangelii i wskazywania
„drogi” Pańskiej (por. Dz 18, 25), nauczając przede wszystkim, jak iść za Chrystusem i naśladować Go:
„Dla mnie (...) żyć - to Chrystus” ( Flp 1, 21).
26. Na katechezę moralną Apostołów składają się napomnienia i wskazania związane z kontekstem histo-
rycznym i kulturowym, a także nauczanie etyczne obejmujące ściśle określone zasady postępowania. Za-
uważamy to w ich Listach zawierających ukształtowaną pod kierownictwem Ducha Świętego interpretację
Bożych nakazów, które mają wypełniać ludzie żyjący w różnych warunkach kulturowych (por. Rz 12-15; 1
Kor 11-14; Ga 5-6; Ef 4-6; Kol 3-4; 1 P i Jk). Obarczeni misją głoszenia Ewangelii, Apostołowie od począt-ku istnienia Kościoła mocą swej pasterskiej odpowiedzialności czuwali nad poprawnością postępowania chrześcijan35, podobnie jak czuwali nad czystością wiary i nad przekazywaniem Bożych darów w sakramen-
tach36. Pierwsi chrześcijanie, wywodzący się zarówno z narodu żydowskiego, jak i z innych ludów, odróż-
niali się od pogan nie tylko wiarą i liturgią, ale także świadectwem moralnego postępowania, czerpiącego inspirację z Nowego Prawa37. Kościół bowiem jest zarazem komunią wiary i życia; jego normą jest „wiara, która działa poprzez miłość” ( Ga 5, 6).
12