6 Por...

Jak cię złapią, to znaczy, że oszukiwałeś. Jak nie, to znaczy, że posłużyłeś się odpowiednią taktyką.

D. Nohien, Wahlrecht und Parteiensystem. 3. Auflage. Leslke & Budrich, 2000, Opalden, s. 155-161.
XXI
XXII
WPROWADZENIE
cyzji wynikom aktualnie niekorzystnych sonda�y dla rz�dz�cej wi�kszo�ci parlamentarnej. W tym wypadku ordynacj� wyborcz� dostosowano przede wszystkim do niezdolno�ci partii prawicowych do utrzymania konsolidacji w swoich szeregach. System wyborczy do Sejmu wprowadzony Ordynacj� 2001 dostarczy� dodatkowego impulsu procesowi dezintegracji ugrupowa� prawicowych, kt�rych liderzy nies�usznie uznali, �e przy metodzie Sainte-Lague wi�cej mog� zyska� id�c oddzielnie ni� w jednym bloku, co wymusza�a metoda d'Hondta. To bardzo niebezpieczny efekt psychologiczny, b�d�cy nast�pstwem nietrafionej w czasie zmiany systemu wyborczego do Sejmu.
Powa�ne w�tpliwo�ci musi budzi� r�wnie� nowy podzia� na okr�gi wyborcze. Nie chodzi tylko o wielko�� i struktur� okr�g�w - co nie pozostaje bez wp�ywu na ostateczny rezultat wybor�w - ale tak�e o sam� procedur� ustalania podzia�u na okr�gi wyborcze. Tw�rcy nowego podzia�u na okr�gi wyborcze kierowali si� bardzo cz�sto partykularnymi interesami partyjnymi, a czasami nawet indywidualnymi interesami poszczeg�lnych pos��w. Dlatego w przysz�o�ci ustalanie podzia�u na okr�gi wyborcze i wprowadzanie do niego korekt nie powinno nale�e� do kompetencji parlamentu. Co wi�cej, podzia�u na okr�gi i ustalania liczby wybieranych pos��w dokonano na podstawie przestarza�ych danych o liczbie ludno�ci - danych wed�ug stanu na koniec 1999 r. (Szerzej na temat w Aneksie B.)
To ju� wskazuje na konieczno�� dokonania w przysz�o�ci zmiany zasad i procedury ustalania liczby pos��w wybieranych w poszczeg�lnych okr�gach. Trzeba bowiem pami�ta�, �e struktura okr�g�w wyborczych nie pozostaje r�wnie� bez wp�ywu na rozmiary zjawiska dysprorocjonalno�ci i na stopie� odst�pstw od zasady r�wno�ci.
W nowej ordynacji wyborczej ustalono te� w�tpliw� regu�� ustalania liczby mandat�w przypadaj�cych na okr�gi wyborcze. Bez wnikania w detale stwierdzi� trzeba, �e ustalona w art. 137 nowej ordynacji wyborczej metoda okre�lania liczby mandat�w przypadaj�cych poszczeg�lnym okr�gom w swoich skutkach podobna jest do konsekwencji wynikaj�cych ze stosowania metody d'Hondta przy podziale mandat�w mi�dzy poszczeg�lne listy kandydat�w. Preferuje ona okr�gi o'wi�kszej liczbie mieszka�c�w kosztem mniejszych okr�g�w wyborczych.
Najwa�niejsz� spraw� jest jednak struktura okr�g�w wyborczych mo�liwie najlepiej spe�niaj�ca wymagania zasady r�wno�ci i ide� re-
WPROWADZENIE
prezentacji proporcjonalnej. Jest to kwestia tak samo istotna, jak okre�lenie metody alokacji mandat�w pomi�dzy poszczeg�lne listy kandydat�w.
Wydaje si�, �e w naszych warunkach najbardziej optymalnym roz^ f, .> -? wi�zaniem by�oby przyj�cie koncepcji przewiduj�cej Utworzenie'50 J , � okr�g�w wyborczych. W�wczas w okr�gu wyborczym wybierano by / 6-14 pos��w, a �rednia wa�ona wielko�� okr�gu wynosi�aby 9.2. Zmiana struktury okr�g�w i stosowanie odmiennych metod alokacji mandat�w (metoda d'Hondta albo metoda Sainte-Lague), przy zmiennym poparciu wyborc�w dla poszczeg�lnych ugrupowa�, politycznych poci�ga za sob� okre�lone skutki, kt�re ukazuj� r�ne symulacje wynik�w wybor�w 2001 r. Tych symulacji w �adnym wypadku nie mo�na traktowa� jako prognozy wynik�w wybor�w jesieni� 2001 r. Prognozowanie przybli�onego wyniku wybor�w pojmowanych jako przewidywanie podzia�u mandat�w jest w tym przypadku ma�o wiarygodne.
Przede wszystkim p�ynna jest sytuacja na scenie politycznej, co w pierwszym rz�dzie wynika z post�puj�cego procesu przebudowy sceny politycznej, a przede wszystkim rozk�adu AWS. W efekcie AWS by� mo�e w og�le nie b�dzie uczestniczy� w podziale mandat�w poselskich w wyborach 2001 r.
Analizy symulacyjne dowodz� jednak, i� w nowej ordynacji wyborczej mamy do czynienia z istotn� w skutkach zmian� systemu wyborczego do Sejmu. Istotno�� tej zmiany wynika nie tylko z faktu, �e odst�piono od metody d'Hondta i przyj�to metod� Sainte-Lague, ale tak�e z tego, �e towarzyszy temu radykalna zmiana struktury okr�g�w wyborczych do Sejmu, kt�ra nie wyp�ywa�a wy��cznie z konieczno�ci dostosowania granic okr�g�w do nowego podzia�u terytorialnego kraju.
Kolejne krytyczne uwagi formu�owane wobec nowej ordynacji wyborczej mog� odnosi� si� do nowego systemu wyborczego do Senatu. Prezydent A. Kwa�niewski nie ukrywa� negatywnej oceny tego systemu. Jest to system irracjonalny i prowadzi� b�dzie nieuchronnie do os�abienia legitymizacji drugiej izby parlamentu.
Utworzenie znacznej liczby okr�g�w wyborczych do Senatu, w kt�-rycfTwybieranych ma by� 3 albo 4 senator�w, mo�e doprowadzi� do kompromitacji tego systemu wyborczego i samej izby senatorskiej. _ Zgodnie bowiem z postanowieniami Ordynacji 2001 r. w poszczeg�l- xxiii
WPROWADZENIE
XXIV
nych okr�gach wyborczych ma by� wybieranych 2-4 senator�w. Tftwnryrmn 97 n]c^ft�dln wyboru 2 senator�w oraz L6 okr�g�w dla wyboru 3 senator�w, w 2 okr�gach za� dokonany ma by� wyb�r a� 4 senator�w. Jest to okr�g utworzony dla m.st. Warszawy oraz jeden~ z okr�g�w utworzonych w woj. ma�opolskim. Okr�gi wyborcze do Senatu s� - z jednym wyj�tkiem - to�same z okr�gami wyborczymi do Sejmu, czyli tak samo obejmuj� obszar cz�ci wojew�dztwa albo ca�ego wojew�dztwa (jak to ma miejsce w wypadku wojew�dztw lubuskiego, opolskiego, podlaskiego i �wi�tokrzyskiego, w kt�rych wybieranych b�dzie po 3 senator�w).
Przypomnijmy, �e w latach 1991-1997 ka�de �wczesne wojew�dztwo by�o okr�giem wyborczym do Senatu. W 47 z nich wybierano po 2, a w dawnych wojew�dztwach katowickim i warszawskim po 3 senator�w. Mandat uzyskiwali pierwsi 2 albo 3 kandydaci, kt�rzy otrzymali kolejno najwi�cej g�os�w - czyli wyb�r odbywa� si� na zasadzie wi�kszo�ci wzgl�dnej. Teraz nadal b�d� wybierani na tej samej zasadzie, lecz zwi�kszy�a si� liczba okr�g�w, w kt�rych wybieranych ma by� 3 senator�w, a w 2 okr�gach nawet 4 senator�w. Mandaty uzyskaj� kandydaci, kt�rzy otrzymaj� kolejno najwi�cej g�os�w.
Badania zachowa� wyborczych w latach 1993 i 1997 ukazuj�, �e liczba niewykorzystanego drugiego g�osu w niekt�rych wojew�dztwach si�ga�a 35%. Wyborcy stawiali znak �x" przy jednym tylko kandydacie - by� mo�e nie zawsze mieli �wiadomo�ci, �e wybiera� nale�a�o 2 senator�w. Teraz - przy wyborze 3, a nawet 4 senator�w - zjawisko to jeszcze bardziej si� spot�guje.

Wątki

Powered by wordpress | Theme: simpletex | © Jak cię złapią, to znaczy, że oszukiwałeś. Jak nie, to znaczy, że posłużyłeś się odpowiednią taktyką.