Jak cię złapią, to znaczy, że oszukiwałeś. Jak nie, to znaczy, że posłużyłeś się odpowiednią taktyką.
¯yj¹ wed³ug konwenansów. Z zewn¹trz - pokrywa, maska; wewn¹trz - same z³e cechy. Nie licz¹ siê z innymi. S¹ wynioœli i dumni, honorowi ale i k³ami¹. Gardz¹ innymi. Licz¹ siê tytu³y a nie szczêœcie.
Ich kryterium oceny Maj¹tek, podporz¹dkowywanie konwenansom. Ci, którzy nie spe³niaj¹ tych wymogów nie s¹ traktowani jako ludzie. Ziemiañstwo S¹ w hierarchii maj¹tkowej ni¿ej ni¿ arystokracja. S¹ to ludzie trzeŸwo myœl¹cy. Postêpuj¹ wbrew honorowi lecz musz¹ utrzymywaæ rodzinê i maj¹tek. Ziemiañstwo to klasa ludzi o obliczu ludzi patriotów. Borykaj¹ siê ze sprawami codziennymi, ale korzyœci z ich pracy nie s¹ przeznaczone dla nich. Za wszelk¹ cenê chc¹ zachowaæ obecny status maj¹tkowy i nie oddawaæ ziemi. Zaœcianek Ludzie ci z racji pochodzenia s¹ szlacht¹, ale warunki ¿ycia zmuszaj¹ ich do pracy - zubo¿a³a szlachta. Cechuje ich ³ad, porz¹dek, dba³oœæ o ³ad estetyczny. Istotn¹ cech¹ jest praca - szanuj¹ j¹, nie boj¹ siê jej, s¹ zadowoleni, ¿e j¹ maj¹, jest ona dla nich Ÿród³em utrzymania, kszta³tuje wytrwa³oœæ, siln¹ wolê i uczciwoœæ. Ludzie ci s¹ serdeczni i goœcinni, zdolni do g³êbokich uczuæ, honorowi, dumni, prostolinijni, otwarci w swoich reakcjach. Przesz³oœæ to dla nich skarbnica wiedzy, ukazuje wzorce osobowe, dbaj¹ o ni¹ i tradycjê. 59. twórczoœæ boles³awa prusa 59.1 dziennikarstwo Swoje pierwsze utwory napisa³ jako dziennikarz. Najpierw pisa³ artyku³y popularno-naukowe. Nie uwa¿a³ pracy dziennikarskiej za doœæ powa¿n¹. Przyj¹³ ofertê pisania sta³ych felietonów (treœæ mia³a informowaæ o wa¿nych wydarzeniach z ró¿nych sfer). Idea³ felietonisty: musi byæ wszêdzie i wszystko wiedzieæ, czytywaæ wyci¹gi z artyku³ów, alfa i omega - ch³onie wszystko. W swoich pracach zawar³ pozytywistyczne has³a: praca organiczna, nauka to potêga, emancypacja kobiet (jest przeciw niej). 59.2 "lalka" 59.2.1 Problematyka utworu Tematem "Lalki" jest klêska dwóch ideologii: pozytywizmu i romantyzmu, ukazane na tle przemian dziejowych: wygasania walk narodowowyzwoleñczych i rodzenia siê kapitalizmu. Uwaga autora koncentruje siê wokó³ zagadnieñ politycznych, spo³eczno-ekonomicznych i kulturalnych. Im te¿ podporz¹dkowana jest konstrukcja portretów psychologicznych powieœciowych postaci. "Lalka" posiada trzy warstwy kompozycyjno-tematyczne: 1. powieœæ o polskim spo³eczeñstwie wieku XIX 2. kronika dnia powszedniego Warszawy 1878/79 roku 3. powieœæ o nieszczêœliwej mi³oœci Stains³awa Wokulskiego do arystokratki Izabeli £êckiej 59.2.2 Portret Stanis³awa Wokulskiego Doktor Schuman powiedzia³ o Stachu: "Skupi³o siê w nim dwóch ludzi: romantyk sprzed roku 1860 i pozytywista z 1870". Osobowoœæ Wokulskiego ukszta³towa³a siê w epoce romantyzmu, ale ¿yæ i dzia³aæ przysz³o mu w potywiŸmie. Cechy jakie siê w nim skupi³y, ich kontrowersyjnoœæ, wywo³uj¹ca brak ideowej, konsekwentnej postawy, doprowadzi³o do klêski w ¿yciu osobistym g³ównego bohatera. Cechy romantyczne: 1. skomplikowana, niepospolita, wyj¹tkowa indywidualnoœæ 2. sk³ócony ze œwiatem 3. uczestniczy³ w powstaniu styczniowym, za co zosta³ zes³any na Syberiê 4. traktowa³ mi³oœæ i kobietê z wielk¹ czci¹ 5. zdolny by³ do ofiar i poœwiêceñ 6. jego tragiczna i romantyczna mi³oœæ do Izabeli zakoñczy³a siê prawdopodobnie samobójstwem 7. zagadkowoœæ i tajemniczoœæ jego losów 8. postaæ bogata wewnêtrznie, ponadprzeciêtna Cechy pozytywistyczne: 1. kult wiedzy (wychowanek Szko³y G³ównej w Warszawie) 2. zainteresowanie wynalazkami 3. przedsiêbiorczoœæ, dyscyplina i konsekwencja w pomna¿aniu maj¹tku 4. zainteresowanie ekonomicznymi sprawami kraju i nêdz¹ klas najubo¿szych Mi³oœæ do Izabeli przemieni³a Wokulskiego z cz³owieka krytycznego i rozs¹dnego w zakochanego do szaleñstwa romantyka. Straci³ pewnoœæ siebie, przesta³ wierzyæ w pracê, prze¿ywa³ rozterki, nie potrafi³ znale¿Ÿ dla siebie miejsca na ziemi. 59.2.3 Stary subiekt jako narrator - znaczenie pamiêtnika Rzeckiego Pamiêtnik Rzeckiego to wzruszaj¹ca, chaotyczna gadanina starego subiekta, który opowiada o wszystkim co prze¿y³ i prze¿ywa, wzbogacaj¹c to w³asnymi refleksjami. Spe³nia tym samym wa¿ne funkcje. Dope³nia obraz przedstawionej rzeczywistoœci w "Lalce" bardzo istotnymi elementami. Informuje o udziale Rzeckiego w Wioœnie Ludów, Wokulskiego w powstaniu styczniowy, oraz jego póŸniejszych losach, przez co powieœæ zyskuje perspektywê historyczn¹. Wprowadzenie pamiêtnika celowo opóŸnia akcjê, wzmaga zaciekawienie czytelnika dalszymi losami bohaterów. Z niego poznajemy tak¿e Warszawê lat 70-tych i wczeœniejszych, jej mieszkañców. Rzecki komentuje tragediê mi³osn¹ Stanis³awa, wydarzenia w sklepie, w kamienicy, w mieœcie. Dziêki temu kazde zdarzenie ogl¹damy z ró¿nych punktów widzenia, mamy ro¿ne interpretacje. Rzecki opowiada przede wszystkim o przesz³oœci, wspomina lata wczeœniejsze - okres napoleoñski. Gdy narrator odautorski przedstawia œwiat w miarê wszechstronnie i obiektywnie to Rzecki pisze tylko o tym, co sam wie, o bohaterach i zdarzeniach, w których sam bra³ udzia³. Tworzy to zupe³nie odmienny obraz œwiata. Pod wiêkszoœci¹ s¹dów Rzeckiego o wspó³czesnym œwiecie podpisuje siê sam Prus. 59.2.4 Charakterystyka spo³eczeñstwa
|
WÄ…tki
|