Jak cię złapią, to znaczy, że oszukiwałeś. Jak nie, to znaczy, że posłużyłeś się odpowiednią taktyką.
RM z 1964 r. z pn. zm.) zapewnia posiadaczowi pojazdu moliwo pokrycia doznanego uszczerbku na mieniu, w zasadzie nawet pomimo winy posiadacza lub upowanionego przez niego kierowcy pojazdu; wyjtkiem jest wina umylna i race niedbalstwo. Przepisy ubezpieczeniowe prze-
305 Co do odpowiedzialnoci in solidum zob. wyej wywody rozdz. V, oraz B. Lewaszkiewicz-Pestrykowska, Wyrzdzenie szkody przez kilka osb, Warszawa 1978, s. 121 i nast. 308 Zob. zwaszcza orz. SN z 18 XII 1968 r., OSN 1969, poz. 207. Co do kwestii dotyczcej postpowania zob. orz. SN z 7 VII 1971 r., OSPiKA 1972, poz. 101, z glos T. Ereciskiego; take T. Ereciski, Problemy procesowe... 307 Co do dopuszczalnoci powdztwa przeciwko zakadowi ubezpiecze w procesie adhezyjnym w toku postpowania karnego zob. orz. SN 7 s. Izby Karnej z 26 III 1969 r., OSPiKA 1969, poz. 262, uznajce takie powdztwo za niedopuszczalne, z glos krytyczn A. Szpunara. Zob. take orz. SN z 10 X 1972 r., OSPiKA 1975, poz. 189, z glos T. Ereciskiego. 647 widuj tu jednak pewien udzia wasny ubezpieczonego (tzw. franszyza) i grn granic odszkodowania, albowiem nie moe ono by wysze od 200 000 z. Suma ta nie zawsze pokryje w peni rzeczywisty uszczerbek ubezpieczonego. c) Co do zakadu ubezpiecze, ktry ponosi odpowiedzialno wobec poszkodowanego wedug zasad wskazanych w pewnym uproszczeniu pod lit. (a) i (b), suy mu, ilekro dokona zapaty odszkodowania, moliwo podniesienia w okrelonych w rozp. RM przypadkach roszczenia regresowego. Charakter i szczegy tej kwestii znalazy stosunkowo obszerne objanienie w literaturze i judykaturze308. Wypada podkreli, e zakad ubezpiecze ma obowizek dochodzenia zwrotu wiadczenia lub jego czci w razie: (1) spowodowania szkody umylnie, w stanie nietrzewoci lub przez kierowc nie majcego odpowiedniego prawa jazdy; (2) spowodowania szkody przez kierowc pojazdu nie zarejestrowanego lub uzyskanego we wadanie drog przestpn; (3) spowodowanie szkody przez posiadacza zalenego pojazdu, wszake z pewnymi wyjtkami (gdy chodzi o osoby bliskie itd.). Istniej tu nadto pewne zagodzenia przewidziane do elastycznie w przepisach ubezpieczeniowych. Nie budzi wtpliwoci, e posiadacz pojazdu, ktry w danych okolicznociach by jednoczenie kierowc pojazdu, moe by stron roszczenia regresowego309. Czy i o ile zakad ubezpiecze moe mie roszczenie o pokrycie ciaru wypaconego odszkodowania od osb trzecich poza posiadaczem pojazdu lub kierowc, jest kwesti czciowo sporn. Wyraany jest pogld przyznajcy takie roszczenie np. przeciwko osobie trzeciej, jak przechodniowi, ktrego nage wbiegnicie na jezdni przyczynio si do zderzenia dwch samochodw i doznania kalectwa przez kierowc jednego z nich310. Trudno podzieli ten punkt widzenia. Skoro bowiem ryzyko pokrywania szkd z tytuu ubezpieczenia naley do zakadu ubezpiecze w ramach jego dziaalnoci profesjonalnej, nie ma powodu do przerzucania tego ryzyka na inne podmioty, choby nawet wywoujce ze swej wdny wypadek i w konsekwencji odpowiedzialno zakadu. Niemniej wyraona tu opinia moe by uznana za dyskusyjn. 308 Zob. w szczeg. prace: A. Wsiewicza, Odpowiedzialno cywilna za wypadki samochodowe..., s. 201 i nast. oraz s. 182 i nast.; nadto T. Sangowski, Szczeglna posta regresu w ubezpieczeniach od odpowiedzialnoci cywilnej, Studia Ubezpieczeniowe" 1975, nr 2; tene, Przedmiotowy zakres stosowania regresu ubezpieczeniowego w systemie ubezpiecze gospodarczych, RPEiS 1973, z. 2; A. S z p u n a r, Roszczenia regresowe zakadu ubezpiecze, SPE 1974, t. XII; tene, Z problematyki roszcze regresowych zakadu ubezpiecze, PiP 1979, z. 4, s. 29 i nast.; B. Lewaszkiewicz-Petrykowska, Odpowiedzialno na zasadzie ryzyka a ubezpieczenie, s. 182 i nast.; W. Marek, Roszczenie regresowe ubezpieczyciela w systemie odpowiedzialnoci odszkodowawczej wg prawa polskiego, Studia Juridica", III, Warszawa 1975, s. 169 i nast. 30 Tak orz. SN z 2 III 1965 r., OSPiKA 1966, poz. 202. " Zob. System, t. III, cz. 2, 131, s. 935. 648 d) Osobny problem stanowi komplikacje wystpujce na tle stanw faktycznych, w ktrych oceniana jest sytuacja prawna poszkodowanego wobec osoby odpowiedzialnej wedug prawa cywilnego, gdy jest ni zakad pracy poszkodowanego. Wedug przepisw ustawy z 12 VI 1975 r. o wiadczeniach z tytuu wypadkw przy pracy i chorb zawodowych (Dz. U. nr 20, poz. 105) znajduje wwczas zastosowanie odrbny reim odpowiedzialnoci zastpujcy w oznaczonych w tej ustawie przypadkach reim odpowiedzialnoci ex delicto prawa powszechnego. Przyznaje si wwczas poszkodowanemu jedynie wiadczenie o charakterze ubezpieczenia spoecznego. Wyania si przy tym problem, czy i o ile pozostaj poza "tym w mocy przepisy reimu powszechnego w odniesieniu do odpowiedzialnoci innego podmiotu ni zakad macierzysty poszkodowanego. Na pytanie to judykatura i doktryna odpowiadaj twierdzco311. Przy tej odpowiedzi powstaje i dalsza kwestia, czy odpowiedzialno ta jest objta obowizkowym ubezpieczeniem komunikacyjnym? I na to pytanie Sd Najwyszy odpowiedzia twierdzco312, co zostao w pniejszej dacie potwierdzone (zdaniem autorw) w przepisach rozporzdzenia RM dotyczcego ubezpiecze komunikacyjnych (A. Szpunar). Tu wszake istniej i dalsze komplikacje co do ewentualnych roszcze regresowych Zakadu Ubezpiecze Spoecznych (ZUS) przeciwko posiadaczowi lub kierowcy pojazdu, a w zwizku z tym i przeciwko zakadowi ubezpiecze. Materie te s analizowane bliej w literaturze powiconej problematyce ubezpiecze komunikacyjnych i nie nale do zakresu niniejszego opracowania. Pominite zostay inne komplikacje, ktre mog wynika z nakadania si przepisw prawa pracy na przepisy dotyczce roszcze regresowych kierowanych do kierowcy pojazdu, ktry jest pracownikiem i jako taki korzysta z przywilejw art. 120 i innych kodeksu pracy. Kwestia wykracza poza zakres wywodw niniejszego punktu, ma bowiem znacz nie oglniejsze. 49. ODPOWIEDZIALNO ZA SZKODY WYRZDZONE PRZY WYKONYWANIU PRAW PODMIOTOWYCH BD PONIESIONE W CUDZYM I WE WSPLNYM INTERESIE Literatura: A. Kubas, Wynagrodzenie szkody poniesionej w cudzym interesie, SC 1979, t. XXX. 311 Zob. wytyczne penego skadu Izby Pracy i Ubezpiecze Spoecznych SN z 21, 3031 XII 1970 r., OSN 1971, poz. 40, oraz A. Szpunar, Wynagrodzenie szkody...^ s. 266 i nast. i tam cyt. judykatura. 312 Tak orz. SN z 13 VIII 1971 r., OSPiKA 1973, poz. 27, z glos J. B r o 1 a. 649
|
Wątki
|