Jak cię złapią, to znaczy, że oszukiwałeś. Jak nie, to znaczy, że posłużyłeś się odpowiednią taktyką.
Pojedyncza komórka Organizm jednokomórkowy zdaje się zawierać wszystko, co potrzebne dla przetrwania: a) |cytoplazmę, substancję, w której zachodzi większość biochemicznych reakcji komórki i w której następuje przemiana substancji odżywczych w energię organizmu (|metabolizm); b) |błonę zewnętrzną, która oddziela wnętrze komórki od środowiska zewnętrznego i której skurcze umożliwiają przenoszenie się z miejsca na miejsce; c) |jądro, które kieruje czynnościami cytoplazmy, wytwarzając różne kwasy nukleinowe. Komórka może także dzielić się, dzięki czemu rozmnaża się i "unieśmiertelnia". Jednakże pojedyncza komórka nie ma możliwości przystosowania się do zmian w otoczeniu, które zakłócają jej zwykłe funkcjonowanie: ruchliwość komórki jest zbyt ograniczona, w sytuacjach gdy potrzebna jest szybka zmiana miejsca pobytu; komórka może mieć trudności z odżywianiem, ponieważ nie jest dość elastyczna, by syntetyzować nowe substancje (gdy nie ma dostępu do swego zwykłego źródła pożywienia), a nowe, powielone pojedyncze komórki, które wytwarza, będą nie lepiej przystosowane do zmieniającego się, wrogiego otoczenia niż komórka macierzysta. Organizm wielokomórkowy Jedynym rozwiązaniem, zapewniającym większą złożoność i elastyczność działania, jest organizm wielokomórkowy z wyspecjalizowanymi komórkami. Każda komórka w twoim ciele również ma cytoplazmę, błonę komórkową i jądro, które spełniają ogólne funkcje opisane powyżej, lecz czynności tych komórek, a więc także ich budowa i sposób funkcjonowania, są wyspecjalizowane. Zróżnicowanie, specjalizacja i redundacja komórek. Zróżnicowanie komórkowe ma charakter wysoce specyficzny: jeden system komórek wytwarza pewien odrębny produkt końcowy (np. nerki lub wątrobę), podczas gdy inny system wytwarza inny produkt końcowy (np. tkankę nerwową). W dodatku każdy system potrafi wytworzyć swój normalny produkt końcowy nawet wtedy, gdy warunki w trakcie jego rozwoju są nieco anormalne (ta regulacja oczywiście zawodzi, jeśli warunki |zanadto odbiegają od normy). W obrębie tych systemów różne komórki przystosowały się do wypełniania znacznie różniących się funkcji. Receptory zmysłowe wyspecjalizowały się zatem w wykrywaniu na przykład bodźców wzrokowych, dźwięków i zapachów. Komórki gruczołów wydzielania wewnętrznego wyspecjalizowały się w rozwijaniu skutecznych sposobów syntetyzowania hormonów za pośrednictwem działania enzymów. Błona komórki nerwowej wyspecjalizowała się w przenoszeniu informacji w taki sposób, że sama fizycznie się nie porusza. I tak dalej. Te wysoce wyspecjalizowane funkcje poszczególnych typów komórek są powielane wielokrotnie w licznych komórkach, co stanowi swego rodzaju "margines bezpieczeństwa" - gwarantujący, że określone zadanie zostanie wykonane, nawet jeśli niektóre komórki ulegną uszkodzeniu. Psychofizjologowie odkryli zatem, że nie tylko jest więcej zespołów komórek w mózgu i całym organizmie, niż ich potrzeba dla wykonywania różnych funkcji, lecz że istnieje również wiele funkcji niezbędnych dla utrzymania się przy życiu, które mogą być wykonywane nawet po usunięciu znacznej części mózgu. To zwielokrotnienie czyli |redundancja zwiększa elastyczność organizmu, podczas gdy specjalizacja komórek zwiększa zakres sytuacji, na które może one reagować lub do których może się przystosować. Lecz jakim kosztem "głupiutka" zrazu komórka uzyskała te pozytywne cechy? Jaką cenę trzeba było zapłacić za te korzyści?
|
WÄ…tki
|