Jak cię złapią, to znaczy, że oszukiwałeś. Jak nie, to znaczy, że posłużyłeś się odpowiednią taktyką.
na
przetrzymywane w aresztach, wobec których nie sformułowano aktów o1 oskarżenia. III plenum KC PZPR przyjęło kierunek powrotu do tzw. leninowskich i F norm w życiu partyjnym i państwowym. Oznaczało to wprowadzenie c1 kolektywnego stylu pracy i pewną demokratyzację stosunków. Do sek- retariatu KC wprowadzono ludzi młodszych wiekiem i stażem partyjnym: kc Władysława Matwina (ur. 1916) i Jerzego Morawskiego (ur. 1919). Re- prezentowali oni bardziej liberalny nurt w partii. 268 W lipcu 1955 r. odbyło się IV plenum KC PZPR. Podjęło ono m.in. decyzję o usunięciu z partii b. wiceministrów MBP M. Mietkowskiego i K. Świetlika. Radkiewicza odwołano z Biura Politycznego KC. Zmiany postępowały bardzo wolno. 13. BILANS PLANU 6-LETNIEGO Ocena zmian dokonanych w Polsce w czasie wdrażania planu 6-letniego jest niezwykle trudna. Zrodził się on w głowach przywódców ZSRR. Miał służyć większemu upodobnieniu i silniejszemu powiązaniu Polski z ZSRR. Jednocześnie spowodował on znaczny rozwój gospodarczy Polski a także znaczne przeobrażenia społeczne i polityczne. Jak wspomniano wyżej, w Polsce powstały wielkie zakłady przemysłowe i nowe gałęzie przemysłu. 15 XI 1955 r. Stocznia Gdańska zwodowała pierwszy statek o nośności 10 tys. DWT (Marceli Nowotko). Zbudowano linie kolejowe, fabryki taboru kolejowego, rozpoczęto elektryfikację kolei. Dokonano olbrzymiego postępu w odbudowie stolicy. W okresie 10 lat (1945 - 1955) na Stołeczny Fundusz Odbudowy Stolicy (SFOS) zebrano 1 100 mln złotych. 22 VII 1953 r. mieszkańcom stolicy przekazano od- budowany Rynek Starego Miasta. Budowano inne obiekty. Odbudowa szła szybko. W Europie podziwiano wówczas "warszawskie tempo". 21 VII 1955 r. władze ZSRR przekazały Polsce dar w postaci Pałacu Kultury i Nauki imienia Józefa Stalina. Zestawienie w tabeli nr 6 ukazuje wielki skok, jaki dokonał się w Polsce w produkcji różnego rodzaju dóbr na skutek realizacji planu. Jak z po- wyższych danych wynika, wydobycie węgla kamiennego w stosunku do okresu przedwojennego podwoiło się, produkcja energii elektrycznej wzrosła czterokrotnie; wyrób obrabiarek wzrósł trzykrotnie. Nie był to przemysł nowoczesny. Jego wytwory nierzadko reprezentowały dziewiętnastowieczny poziom, jednak tworzono coś, czego Polska dotąd nie miała. Do tego należałoby dodać nie uwzględnione w zestawieniu, bo wówczas tajne, dane o produkcji broni i materiałów wojskowych. Wielki rozwój nastąpił w produk- cji książek, kształceniu kadr. Bardzo słabe efekty były natomiast w rolnictwie i poziomie konsumpcji. Plan podniesienia stopy życiowej i wzrostu konsump- cji nie został wypełniony. Rozbudowano linie kolejowe, drogi i porty. Rozbudowie uległ transport osobowy i towarowy. Zorganizowano połączenia kolejowe, morskie i lotnicze z wieloma ośrodlcami zagranicznymi. Duże nakłady poniesiono na rozwój oświaty i upowszechnianie kultury. W okresie planu 3-letniego wydano na ten cel 4 mld zł, tj. 4,6o kosztów 269 Tabela nr 6: Produkcja niektórych wyrobów przemysłowych w Polsce w latach 1438,1949 i 1953. L.p. Wyszczególnienie 1. Energia elektryczna 2. Węgiel kamienny 3. Obrabiarki do metali 4. Żniwiarki 5. Odbiorniki radiowe 6. Motocykle 7. Kwas siarkowy 8. Nawozy azotowe 9. Cement 10. Papier 11. Tkaniny bawełniane 12. Tkaniny wełniane 13. Cukier Jednostkimiary 1938 1949 1453 mld kWh 4,0 8,3 17,8 mln ton 38,1 74,1 94,5 tys.sztuk 4,3 5,4 14,3 tys.sztuk 0,01 0,6 5,0 tys.sztuk 142,0 66,0 461,0 tys.sztuk 0,8 4,2 30,1 tys.ton 189,0 285,0 450,0 tys.ton 42,9 73,9 154,0 tys.ton 1719,02344,03813,0 tys.ton 205,0 253,0 376,0 mln m 288,0 403,0 561,0 mln m 37,7 50,1 75,7 tys.ton 491,0 745,0 977,0 Źródło: A. Jezierski, Historia gospodarcza Polski 1944 -1968 (...), s. 154. globalnych, a w planie 6-letnim -17 mld zł, tj. 5,3 '". Powstało wiele nowych szkół i uczelni. W latach 1950 - 1955 uczelnie wyższe ukończyło 130 tys. absolwentów. Liczba bibliotek publicznych wzrosła z 2 676 w 1948 r. do 5 110 w 1955 r. Liczba kin - z 697 w 1948 r. do 2 672 w 1955 r., teatrów - z 48 do 118. Liczba wydawanych książek wzrosła z 4 602 tytułów wydawanych w 1948 r. do 7199 w 1955 r. Nakłady ich wzrosły z 72,9 mln egzemplarzy do 95,7 mln egzemplarzy. Ilość gazet i czasopism podwoiła się. Utworzono dużo świetlic i domów kultury. Jednocześnie jednak wyrastały nowe osiedla robotnicze pozbawione wszelkiej infrastruktury kulturalnej. Budowano domy robot- nicze, w których jedyną rozrywką było picie wódki i gra w karty. Władze nie dopuszczały do budowy kaplic i kościołów. Dochodziło na tym tle do dramatycznych spięć wiernych z milicją. Odnotowano różnego rodzaju wydarzenia uznane za zjawiska cudowne. Należy przypomnieć, że 18 I 1951 r. zniesiono kilka świąt kościelnych i święto 3 maja, którego obchody od 1947 r. stały się swego rodzaju symbolem opozycyjności. Siły społeczne związane z nowym ustrojem przeciwstawiały im dzień międzynarodowej solidarności mas pracujących tj. święto 1 Maja. 270 Świętem państwowym był też dzień 22 lipca. W dniu tym - miał on nieść nowe treści ideowe - oddawano do użytku główne inwestycje planu 6-let- niego, uchwalono nową konstytucję. Zmiany w sferze materialnej łączono
|
WÄ…tki
|