– Patrzaj – mówiła – tu kładę twoje flanelowe koszulki...

Jeśli nie odbiorą ci, to uważaj aby
nie zginęły, bo innych nikt ci nie da... Tu będą leżeć twoje nowe koszule, a stare kładę tam,
widzisz?... A tu są skarpetki. Wszystkie wycerowałam, noś na zdrowie... Mój Boże, kto
będzie cerował twoje skarpetki?!
Przykucnięta nad skrzynką ciotka Chloe oparła głowę na krawędzi i zrosiła gorzkimi łzami
bieliznę męża.
– Kiedy pomyślę – rzekła po chwili, zabierając się znów do pracy – że nie będziesz tam
miał nikogo, kto by reperował twoją bieliznę, pielęgnował cię i pocieszał, jeśli broń Boże
zachorujesz, to pytam siebie: po co służyć wiernie ludziom, którzy w nagrodę mogą cię
sprzedać? Ach, Boże mój! – zawołała, zrywając się nagle. – Zapomniałam zupełnie, że w
piecu są pierogi... Już czas wyjąć je i dać ci po raz ostatni... Gdzie będziesz miał takie
pożywienie, mój biedny mężu?
Dzieci obudziły się i natychmiast zerwały na równe nogi, widząc na stole pierogi,
pieczyste i konfitury, które podawano jedynie w szczególnie uroczystych wypadkach.
Nasyciwszy się, zmiarkowały o co chodzi i zaczęły ryczeć, pocierając oczy piąstkami.
Tymczasem ojciec wziął na ręce najmłodsze dziecko i pozwolił mu szarpać się za włosy i nos.
Dziewczynka piszczała z uciechy.
– Dziedziczka idzie do nas, sama pani dziedziczka! – oznajmił Mojżesz, siedzący przy
oknie.
– To zbyteczne – odpowiedziała z goryczą ciotka Chloe. – Po co ona teraz przychodzi?
Istotnie po chwili weszła pani Shelby. Ciotka Chloe w ponurym milczeniu podała jej
krzesło.
– Tomie – zaczęła mrs. Shelby, blada jak trup i drżąca z podniecenia – ja chciałam... ja
przyszłam...
Więcej nie mogła mówić, zakończyła zdanie gorzkim łkaniem.
– O pani, droga pani, niech pani nie płacze! – mamrotała, wtórując jej zresztą, ciotka
Chloe.
Zapłakał również Tom, pokrywając pocałunkami córeczkę, która nie przestała piszczeć i
radować się.
– Drogi mój Tomie – rzekła wreszcie mrs. Shelby – niestety, nie mogę ci ofiarować nic
pożytecznego. Jeśli dam ci pieniądze, to ci je zabiorą. Rzeczy też ci nie zostawią. Lecz daję ci
słowo honoru, że stale będę pytać się o ciebie i że wykupię cię, skoro tylko zbierzemy
odpowiednią sumę. Do tego czasu przecierpisz, biedaku. Miej nadzieję w Bogu.
Jedno z dzieci zawołało, że nadchodzi Halley. Po chwili drzwi otworzyły się z hukiem i na
progu stanął handlarz niewolników.
– Gotów jesteś, czarny filucie? – zawołał brutalnie, szpicrutą smagając cholewy.
Tom po raz ostatni ucałował dzieci i ze skrzynką na plecach wyszedł z chaty. Ciotka Chloe
z dziewczynką na ręku oraz chłopcy szli za nim głośno płacząc.
Dookoła bryczki Halley’a zebrała się gromadka starych i młodych niewolników, którzy
chcieli się pożegnać z przyjacielem.
Wszyscy ubolewali nad nim i głośno narzekali na niedolę niewolnika. Kobiety płakały,
spoglądając nań żałośnie.
26
– Siadaj! – rozkazał handlarz, odsuwając Murzynów, którzy oglądali go z nienawiścią i
niemą groźbą w oczach.
Tom zajął miejsce. Halley nałożył mu na nogi okowy z łańcuchem, wywołując okrzyk
oburzenia obecnych.
– Mister Halley – rzekła drżącym głosem mrs. Shelby – zapewniam pana, że jest to
zupełnie zbyteczna przezorność.
– Nie sądzę, pani – odezwał się gburowato handlarz – Dzięki pani pupilce straciłem
wczoraj pięćset dolarów. Nie mam zamiaru ryzykować nadal.
– Szkoda, żeś nie stracił swojej przeklętej głowy! – szepnęła ze złością ciotka Chloe.
– Jaka szkoda, że nie ma panicza – powiedział ze smutkiem Tom. – Chciałbym się z nim
pożegnać.
Jerzy Shelby od pewnego czasu gościł u sąsiadów i nie miał najmniejszego wyobrażenia o
tym, co się działo w domu.
– Pozdrówcie ode mnie panicza – dodał po chwili Tom.
Halley usiadł na koźle i z całej siły zaczął okładać konia batem. Bryczka pomknęła po
piaszczystej drodze, wioząc Toma, który nie spuszczał smutnych oczu z domu rodzinnego.
Mister Shelby nie był obecny przy wyjeździe Toma. Wolał uniknąć smutnego widoku; z
samego rana pojechał do sąsiada.
Tymczasem bryczka Halley’a mknęła po trakcie. Po jakimś czasie zatrzymała się przed
kuźnią. Halley wywołał kowala i, pokazując mu parę ręcznych okowów, polecił:
– Proszę mi zakuć tego draba po rękach i po nogach, ale jak najprędzej, bo nie mam wiele
czasu.